Market updates

Báo cáo thanh khoản hàng tuần

Louis Ben

14 Sep 2025 • 5 min read

Hiện tại, dòng thanh khoản toàn cầu – tức lượng tiền lưu thông dễ dàng trong hệ thống tài chính – vẫn đang tiếp tục tăng thêm mỗi tuần. Đây chính là “nhiên liệu” thúc đẩy thị trường crypto, vàng và bạc tăng giá. Nhưng câu hỏi lớn là: đà này liệu có bền? Bởi song song đó, thị trường repo ở Mỹ (nơi các ngân hàng/quỹ vay mượn ngắn hạn bằng trái phiếu làm thế chấp) đang bắt đầu có dấu hiệu căng thẳng. Nếu repo gặp trục trặc, dòng tiền toàn cầu có thể bị chặn lại.

Điều quan trọng là phải phân biệt xu hướng dài hạn với chu kỳ ngắn hạn. Chu kỳ thì lên xuống liên tục, nhưng xu hướng mới là thứ bám rễ. Một xu hướng đang rất rõ là “fiscal dominance”: chính phủ Mỹ chi tiêu quá lớn, buộc ngân hàng trung ương phải in thêm tiền để trang trải nợ. Theo dự báo, thâm hụt ngân sách cơ cấu của Mỹ có thể vượt 12% GDP vào giữa thế kỷ, còn nợ công/GDP có thể chạm 250%. Thâm hụt này không chỉ từ chi tiêu “tùy hứng” mà gồm cả chi bắt buộc: an sinh xã hội, y tế, quốc phòng và trả lãi vay. Nói ngắn gọn: nợ ngày càng phình ra vì chính tiền lãi trên nợ cũ lại tiếp tục tạo thêm nợ mới – một vòng luẩn quẩn.

Đây là lúc vòng xoáy thực tại - tâm lý bắt đầu.

Điều này khiến hệ thống tài chính toàn cầu phải cần thanh khoản ngày càng nhiều để xoay vòng và tái cấp vốn cho khối nợ khổng lồ đó. Nợ tăng bao nhiêu thì thanh khoản cũng phải tăng bấy nhiêu. Đây chính là lý do tại sao fiscal dominance đồng nghĩa với lạm phát tiền tệ kéo dài.

Trong bối cảnh này, các bạn nên nắm giữ những tài sản phòng hộ trước lạm phát tiền tệ, như vàng và Bitcoin. Dữ liệu cho thấy:

Bitcoin có độ nhạy với thanh khoản toàn cầu trung bình gấp 9,5 lần.
Vàng có độ nhạy khoảng 1,6 lần.

Điều này có nghĩa: khi dòng tiền toàn cầu tăng, giá BTC và vàng thường khuếch đại theo tỷ lệ khá nhất quán, khiến chúng trở thành “tấm khiên” đáng tin cậy.

Tuy nhiên, nắm giữ các tài sản này cũng đồng nghĩa phải chịu những cú “sóng” ngắn hạn. Chu kỳ thanh khoản hiện đã kéo dài 35 tháng – khá lâu so với lịch sử. Thực tế, dữ liệu cho thấy biến động thanh khoản có thể làm BTC rơi mạnh, giống cách NASDAQ thường sụp trong các chu kỳ suy thoái công nghệ.

Về chính sách, hướng đi của Fed và Bộ Tài chính Mỹ đang khó đoán. Bộ Tài chính muốn tái xây dựng TGA (tài khoản Kho bạc tại Fed) sau khi đã bị rút cạn vì trần nợ. Trong khi đó, quỹ Reverse Repo (RRP) gần như đã hết sạch, khiến Fed ít dư địa để bơm thêm thanh khoản, trừ khi phải dừng QT (thắt chặt định lượng) hoặc mở lại kênh khẩn cấp như SRF. Dữ liệu mới nhất cho thấy cái gọi là “Not-QE, QE” (tức bơm tiền gián tiếp qua TGA và RRP) đang giảm rõ rệt. Điều này sẽ khiến dự trữ ngân hàng tụt xuống dưới ngưỡng tối thiểu khoảng 3 nghìn tỷ USD, dễ làm repo rates nhảy vọt. Ngày 15/9 – Tax Day cũng có thể thành cú sốc thêm cho thanh khoản.

Thanh khoản repo phụ thuộc vào ba yếu tố: nguồn cung trái phiếu, nhu cầu tiền mặt, và khả năng trung gian của ngân hàng/đại lý. Khi biến động trái phiếu (MOVE Index) cao, rủi ro lớn hơn, nên dealer đòi lãi repo cao hơn và haircut sâu hơn. May mắn là biến động này gần đây đã hạ nhiệt. Chỉ số SOFR (lãi vay qua đêm thế chấp bằng trái phiếu Mỹ) là thước đo quan trọng nhất hàng ngày – SOFR tăng nghĩa là áp lực thanh khoản tăng. Ngoài ra, tỷ lệ Bid-to-Cover trong đấu giá thấp, auction tail dài, hay lượng trái phiếu tồn kho lớn ở các dealer, đều là tín hiệu tiêu cực cho thanh khoản. Và nếu dự trữ ngân hàng giảm mạnh (như sự kiện 9/2019), repo market sẽ càng dễ sốc.

Nếu repo bị bóp nghẹt, hiệu ứng lan tỏa sẽ khiến lợi suất trái phiếu Kho bạc tăng, dealer buộc phải bán bớt trái phiếu, repo lending bị thắt chặt, và những vị thế giao dịch phức tạp (như basis trade) có thể bị tháo gỡ. Hiện tại, lợi suất 10 năm Mỹ vẫn ổn định, nhưng repo spreads đã bắt đầu biến động mạnh hơn, chứng tỏ thanh khoản đang dần bị rút khỏi hệ thống.

Kết lại: xu hướng dài hạn – lạm phát tiền tệ vì nợ công phình to – vẫn còn đó. Nhưng ngắn hạn, repo và thanh khoản Mỹ đang yếu đi, có thể tạo biến động lớn cho thị trường. Với nhà đầu tư, vàng và Bitcoin vẫn là hàng rào hữu hiệu, nhưng cần chuẩn bị tinh thần “chịu sóng” và theo sát các chỉ báo repo, SOFR, TGA, RRP để tránh bị bất ngờ.