Bàn tiệc đột nhiên sôi động
Không có suy thoái, không có chu kỳ kinh doanh… Tại sao giá vẫn tăng?
Thị trường tài chính hoạt động thế nào?
Thị trường tài sản (cổ phiếu, hàng hóa, tiề n điện tử) dao động theo kiểu “Tất tay” (Risk On) hoặc “An toàn” (Risk Off). Khi nhà đầu tư tự tin, họ đổ tiền vào cổ phiếu, Bitcoin, vàng. Khi lo lắng, họ chuyển sang tài sản an toàn như trái phiếu. Điều gì quyết định tâm lý này? Thanh khoản toàn cầu – tức là lượng tiền chảy trong hệ thống tài chính. Khi tiền nhiều, nhà đầu tư “tất tay”; khi tiền khan hiếm, họ “chơi an toàn”.
Kinh tế hiện tại ra sao?
Nền kinh tế toàn cầu đang ì ạch, không tăng mạnh, cũng không suy thoái. Từ sau COVID, không còn chu kỳ kinh doanh rõ ràng (lúc lên, lúc xuống) như trước. Dữ liệu kinh tế (như khảo sát doanh nghiệp, giá hàng hóa, tỷ giá) cho thấy kinh tế toàn cầu, từ Mỹ, châu Âu đến châu Á, đều đang “lẹt đẹt”. Không có dấu hiệu bùng nổ hay sụp đổ.
Không có chu kỳ kinh doanh, đầu tư thay đổi thế nào?
Thông thường, nhà đầu tư dựa vào chu kỳ kinh doanh để quyết định: kinh tế mạnh thì mua cổ phiếu, kinh tế yếu thì tìm tài sản an toàn. Nhưng nếu kinh tế cứ “bình bình” mãi, không có chu kỳ rõ ràng, thì sao? Điều này làm đầu tư trở nên khác biệt. Thay vì dựa vào lợi nhuận công ty hay cổ tức, nhà đầu tư tập trung vào thanh khoản toàn cầu. Khi tiền nhiều, các tài sản như vàng, Bitcoin, hàng hóa (những thứ không có “lợi nhuận” trực tiếp) trở nên hấp dẫn vì chúng chống lại lạm phát tiền tệ. Ví dụ, giá vàng hay Bitcoin tăng khi có nhiều tiền trong hệ thống, giống như tranh nghệ thuật hay rượu vang đắt tiền tăng giá khi nhu cầu cao.
Có “cơn bão” thanh khoản nào sắp tới không?
Hiện tại, không có dấu hiệu thanh khoản toàn cầu sẽ giảm đột ngột. Ba bằng chứng:
- Dữ liệu thanh khoản toàn cầu (hàng tuần) cho thấy tiền vẫn đang chảy mạnh, dù có giảm nhẹ tuần trước.
- Thanh khoản thị trường (dựa trên độ sâu và chênh lệch giá) vẫn dồi dào. Chỉ số biến động trái phiếu (MOVE) giảm xuống mức thấp nhất kể từ 2022, nghĩa là thị trường trái phiếu ổn định, hỗ trợ thanh khoản.
- Chính sách của Mỹ: Bộ Tài chính Mỹ giảm sử dụng quỹ Reverse Repo, mua lại trái phiếu, và phát hành nhiều trái phiếu ngắn hạn. Những động thái này giữ thị trường ổn định, giúp tiền chảy dễ dàng hơn.
Chính sách sẽ tiếp tục thế nào?
Khi doanh nghiệp bi quan (dữ liệu “mềm” như khảo sát tâm lý thấp hơn dữ liệu “cứng” như giá hàng hóa), các ngân hàng trung ương thường nới lỏng chính sách (bơm tiền hoặc giữ lãi suất thấp). Dữ liệu gần đây (tháng 8/2025) cho thấy doanh nghiệp vẫn đang lo lắng, nên các ngân hàng trung ương, kể cả Fed, có thể tiếp tục bơm tiền. Không có dấu hiệu siết chặt chính sách trong tương lai gần. Chỉ khi tâm lý doanh nghiệp cải thiện mạnh, họ mới rút bớt “rượu punch” khỏi bữa tiệc.
Điều này nghĩa là gì cho nhà đầu tư?
- Không có suy thoái, nhưng cũng không bùng nổ: Kinh tế toàn cầu chậm, nhưng thanh khoản vẫn mạnh.
- Tập trung vào thanh khoản: Đừng chỉ nhìn vào lợi nhuận công ty, hãy theo dõi lượng tiền trong hệ thống.
- Tài sản rủi ro vẫn hấp dẫn: Cổ phiếu, vàng, Bitcoin có thể tiếp tục tăng nhờ thanh khoản dồi dào.
- Rủi ro dài hạn: Chu kỳ thanh khoản có thể gần kết thúc, nhưng hiện tại vẫn nên “tất tay” (Risk On).
Hình tượng hóa cho các bạn dễ hình dung:
Hãy tưởng tượng thị trường như một sàn nhảy. Khi DJ (chính sách tiền tệ) bơm nhạc sôi động (thanh khoản), mọi người nhảy nhiệt tình, mua cổ phiếu, Bitcoin, vàng. Khi nhạc chậm, họ ngồi xuống, giữ tiền mặt hoặc trái phiếu. Hiện tại, nhạc vẫn đang sôi động, dù sàn nhảy không đông như trước (kinh tế ì ạch). Quan trọng là DJ vẫn chưa muốn tắt nhạc, và thậm chí còn thêm vài bài hay (chính sách nới lỏng). Nên cứ nhảy tiếp, nhưng nhớ để ý – nếu nhạc dừng đột ngột, sàn nhảy có thể trống rỗng!